Οι μπότες είναι το πιο σημαντικό αξεσουάρ κάθε πεζοπόρου - ορειβάτη. Πρέπει να ταιριάζουν καλά στο πόδι, να μη γλιστράνε, να είναι αδιάβροχες και διαπνέουσες. Στα καταστήματα υπάρχει σήμερα μια τεράστια ποικιλία από μπότες ορειβασίας και η τεχνολογία που έχει υπεισέλθει στην κατασκευή τους είναι σημαντική.

Πριν αποφασίσουμε την αγορά πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε το είδος του εδάφους στο οποίο θα πεζοπορήσουμε και τη δραστηριότητά μας, διότι αυτό παίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή.

Οι ορειβατικές μπότες ανάλογα με το είδος της σόλας και το πόσο εύκαμπτη είναι κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες:

1. εύκαμπτες: ιδανικές για ορεινή πεζοπορία εκτός χιονιού. Το πάνω μέρος τους είναι συνδυασμός από δέρμα και νάιλον ύφασμα (πυκνής ύφανσης) με ειδική επένδυση από μεμβράνες τύπου Gore-Tex που προσδίδουν αδιαβροχότητα και καλύτερη εξαγωγή των υδρατμών. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για περπάτημα σε χιόνι, αλλά όχι για μεγάλες πορείες με τεχνικά περάσματα μιας και δεν παρέχουν τη σωστή προστασία. 

2. ημιάκαμπτες: ένα ενδιάμεσο παπούτσι που έχει καλή απόδοση τόσο σε χιονισμένο όσο και σε ξέχιονο πεδιό. Είναι συνήθως δερμάτινες που έχουν αδιαβροχοποιηθεί και έχουν κάποια μεμβράνη τύπου Gor-tex και μια πολύ καλή σόλα. Θα μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε ως ένα παπούτσι πασπαρτού το οποίο μπορούμε να φορέσουμε όταν θα περπατήσουμε σε μια ήπια διαδρομή με εναλλαγές χιονιού και μη.

3. άκαμπτες: Οι άκαμπτες δερμάτινες μπότες ορειβασίας είναι εξαιρετικά δύσκαμπτες μπότες, αδιαβροχοποιημένες και συνήθως ψηλότερες από τις αντίστοιχες ημιάκαμπτες. Πολλά μοντέλα έχουν και επιπλέον μόνωση και συνήθως μεμβράνη Gor-tex. Είναι κατάλληλες για ορειβασία σε χιόνι και παγοαναρρίχηση.

Οι άκαμπτες πλαστικές μπότες ορειβασίας μοιάζουν αρκετά με τα πέδιλα του σκι. Προτιμούνται από ορειβάτες που θα κινηθούν για καιρό σε μεγάλα υψόμετρα. Είναι σίγουρα αδιάβροχες όμως γενικά θεωρούνται άβολες στο περπάτημα. Η σύγχρονη τάση πάντως απομακρύνεται από τέτοιου τύπου μπότες.

Τέλος υπάρχει και μια κατηγορία παπουτσιών που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια είναι τα approach. Η φιλοσοφία του είναι πως θα μας βοηθήσει να φτάσουμε κάπου και από εκεί και πέρα θα συνεχίσουμε τη δραστηριότητά μας με το κατάλληλο παπούτσι. Έτσι για παράδειγμα αν η ορειβασία μας θα γίνει σε χιόνι και θα χρειαστούμε άκαμπτες μπότες, όμως ένα μεγάλο κομμάτι της πρόσβασης είναι σε ξέχιονο, τότε χρησιμοποιούμε ένα approach παπούτσι. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν σχεδιάζουμε πολυήμερες πεζοπορίες όπου πρέπει να ξεκουράσουμε τα πόδια μας από άκαμπτες μπότες. Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι να έχουν μια καλή σόλα η οποία προσφέρει καλό κράτημα και δεν γλιστράει. Τα προτιμάνε αναρριχητές και έμπειροι ορειβάτες ενώ σίγουρα δεν προτείνονται σε αρχαρίους. 

Συνοπτικά σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα υπάρχουν οι εξής κατηγορίες για τα μποτάκια ορειβασίας:

• Β0: απλές μπότες για περπάτημα χωρίς χιόνι.
• Β1: εύκαμπτες μπότες, κατάλληλες για πεζοπορία στο χιόνι. Κραμπόν C1.
• B2: ημιάκαμπτες μπότες για περπάτημα σε χιόνι και σε πλαγιά με κλίση. Κραμπόν C1 & C2.
• Β3: άκαμπτες μπότες, λίγο πιο ψηλές από τις άλλες, για τεχνικά περάσματα και παγοαναρρίχηση. Κραμπόν C1, C2 & C3.

Σημαντικό κομμάτι αποτελούν και οι σόλες των παπουτσιών οι οποίες δεν πρέπει να γλιστράνε. Υπάρχουν διάφορες καλές σόλες αλλά αυτές που προτιμούνται είναι οι Vibram οι οποίες έχουν πολλά μοντέλα. 

Τέλος να θυμίσουμε πως στις μπότες ορειβασίας υπάρχουν αντρικά και γυναικεία μοντέλα.

Επιλογή μπότας

Αφού καταλήξαμε στην κατηγορία, στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την τιμή για τις μπότες μας, ήλθε η ώρα να τις δοκιμάσουμε.Οι μπότες ορειβασίας πρέπει να προσαρμόζονται τέλεια στα πόδια μας. Η μη καλή προσαρμογή μπορεί να γίνει αιτία τραυματισμού και μικρής ή μεγάλης ταλαιπωρίας.

• Ώρα δοκιμής: Τα πόδια μας κατά τη διάρκεια της ημέρας ¨φουσκώνουν¨ λιγάκι, όπως όταν πεζοπορούμε. Επομένως, πρέπει να αγοράζουμε μπότες το απόγευμα.
• Κάλτσες: Δοκιμάζουμε τις μπότες φορώντας κάλτσες που θα χρησιμοποιούμε κανονικά, ενδείκνυται να χρησιμοποιούμε ειδικές κάλτσες ορειβασίας, για αποφυγή τραυματισμών και πιθανής αχρήστευσης του υλικού Gor –Tex.
• Φοράμε τις μπότες σωστά: Πιέζουμε τη φτέρνα στο πίσω μέρος, κεντράρουμε τη γλώσσα και δένουμε τα κορδόνια σφιχτά, αλλά χωρίς να παρεμποδίζεται η κυκλοφορία του αίματος.
• Πρακτικός κανόνας: Το πόδι πρέπει να έχει περίπου ένα (1) εκατοστό ελεύθερο χώρο μπροστά από τα δάχτυλα. Δηλαδή, μισό (1/2) ή ένα (1) νούμερο μεγαλύτερο από το σύνηθες μέγεθος που φορούμε.
• Έλεγχος προσαρμογής: Όρθιοι, δοκιμάστε να πιέσετε την μπότα με διάφορους τρόπους. Είναι η φτέρνα σταθερή (Δεν πρέπει να μετακινείται με την κίνηση); Τα δάχτυλα έχουν αρκετό χώρο μπροστά τους; Υπάρχει κάποια πίεση σε οποιοδήποτε σημείο;
• Χρόνος δοκιμής: Αφιερώστε λίγο χρόνο για να περπατήσετε μέσα στο κατάστημα με τις μπότες φορεμένες. Μετά την επιλογή και αγορά θα πρέπει να κάνετε λίγη υπομονή, διότι οι μπότες θα προσαρμοστούν απολύτως στα πόδια σας μετά τις πρώτες πορείες.
• Μικροπροβλήματα: Εξογκώματα ή κάποιες άλλες ατέλειες που μπορεί να νιώθετε στο παπούτσι σημαίνει πως δεν είναι κατάλληλο για εσάς. Ακόμα ο υπερβολικός ελεύθερος χώρος στη μύτη του παπουτσιού θα σας προκαλέσει πρόβλημα κατά την ορειβασία.

Δέσιμο μπότας

Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε σωστά δεμένη τη μπότα μας κατά τη διάρκεια της ορειβασίας μιας και μπορεί να αποτρέψει από διάφορα ατυχήματα όπως το στραμπούληγμα.

Ανάβαση: Κατά την ανάβαση η πίεση είναι μεγαλύτερη στο μπροστά μέρος του πέλματος, η φτέρνα μένει στιγμιαία μετέωρη και το κάτω μέρος της κνήμης πιέζεται στο επάνω δέσιμο της μπότας. Δένουμε περισσότερο σφιχτά τα κορδόνια στο κάτω μέρος, προς τα δάχτυλα και αφήνουμε λίγο πιο χαλαρά τα κορδόνια στο επάνω μέρος για να μην πιέζεται η κνήμη.

Κατάβαση: Κατά την κατάβαση το πόδι έχει την τάση να γλιστράει εμπρός μέσα στην μπότα. Δένουμε πιο σφιχτά τα κορδόνια στο επάνω μέρος.

Συντήρηση

Είναι σημαντικό να συντηρούμε τις μπότες ορειβασίας μας προσεκτικά μετά τη χρήση. Καλό είναι να ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή. Παρακάτω προτείνεται μία διαδικασία συντήρησης που θα μας βοηθήσει.

• Προετοιμασία: Βγάζουμε τον αφαιρούμενο πάτο για να στεγνώσει. Εάν έχουμε σκοπό να ανανεώσουμε το ¨κέρωμα¨ βγάζουμε και τα κορδόνια.
• Καθάρισμα: Κάτω από τρεχούμενο νερό, με μία βούρτσα απομακρύνουμε τις βρωμιές. Επίσης, απομακρύνουμε βρωμιές και πέτρες από τη σόλα.
• Υγιεινή: Το εσωτερικό, αν είναι απαραίτητο καθαρίζεται με χλιαρό νερό (χωρίς σαπούνι) και βούρτσα. Εάν οι μπότες μας δεν έχουν Gor – Tex μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαπούνι. Δεν τις βάζουμε ποτέ στο πλυντήριο.
• Στέγνωμα: Ποτέ δε στεγνώνουμε τις μπότες κάτω από τον ήλιο ή κοντά σε εστίες θερμότητας, όπως σώματα καλοριφέρ, σόμπες κλπ. (το δέρμα είναι ευαίσθητο και μπορεί να γίνει εύθρυπτο, σκληρό και με χαραγές. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε και είναι πραγματικά σωτήριο σε πολλές περιπτώσεις είναι να παραγεμίσουμε τις μπότες με εφημερίδες οι οποίες απορροφάν την υγρασία.
• Ψεκασμός: Ψεκάζουμε το δέρμα με ειδικό υλικό για αδιαβροχοποίηση και συντήρηση (συνήθως συνιστά κάποιο υλικό ο κατασκευαστής). Το καλλίτερο είναι να ψεκάζουμε όταν το δέρμα δεν έχει στεγνώσει τελείως και οι πόροι είναι ανοικτοί. Μπορούμε να ψεκάσουμε και τις μπότες που έχουν κάποιο είδος υφάσματος ή συνθετικού επάνω τους.
• Κέρωμα: Μόνο για δερμάτινες μπότες, που χρειάζονται κάπου – κάπου κέρωμα που τρέφει το δέρμα. (Σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή). Πολλές φορές μετά το κέρωμα το δέρμα σκουραίνει κάτι το οποίο είναι εντελώς φυσιολογικό.
  
  Για τον σωστό καθαρισμό και τη συντήρηση της μπότας πατήστε εδώ.