Στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, πάνω από το χωριό Νότια στην Αριδαία και περίπου 4:30 ώρες από την Άρτα, βρίσκεται το όρος Τζένα. Ετυμολογικά το όρος Τζένα αντλεί την ονομασία του από την μεταφορική τάση σηματοδότησης γεωγραφικών σημείων από μέρη του ανθρωπίνου σώματος καθώς η σημασιολογική τούτη μεταβολή βασίζεται στην ομοιότητα των δυο εννοιών, του ανθρωπίνου σώματος και του γεωγραφικού στοιχείου. Έτσι, ακούμε τις μεταφορικές χρήσεις: η ράχη του βουνού, οι πρό-ποδες του βουνού, το φρύδι του βουνού, ο αυχένας (σβέρκος) του βουνού, το μάτι (για πηγή), το κεφαλό-βρυσο κ.τ.λ. Κατά αυτή την λογική το όνομα Τζένα ανάγει την αρχή-του στο «φρύδι», που στα βλάχικα λέγεται τζεάνâ (πληθ. τζεάνι και τζένουρι «βουνά») και στα μογλενίτικα βλάχικα τζένα. Η λέξη τζεάνâ κατάγεται από το λατινικό γκένα «σαγόνι-μάγουλο, βλέφαρο». Πέραν τούτων γεωγραφικά η Τζένα, μαζί με το Πίνοβο αποτελούν το κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Αριδαίας. Το βουνό φημίζεται για το δάσος οξιάς του, το οποίο φτάνει μέχρι τα 1.800μ. και το φαράγγι της Μικρής Τζένας ή Νότιας που είναι κατά γενική ομολογία το πιο όμορφο ανέβασμα που έχουμε κάνει σε βουνό. Σε μεγαλύτερο υψόμετρο η οξιά δίνει τη θέση της σε αλπικά λιβάδια μέχρι την κορυφή. Σημαντική επίσης είναι η πανίδα του όρους που αποτελεί καταφύγιο για αρπακτικά ουλιά όπως ο χρυσαετός, ο φιδαετός και ο πετρίτης ενώ λόγω του δάσους οξιάς βρίσκουν μέρη να φωλιάζουν πολλοί δρυοκολάπτες.
Μετά από έναν καλό ύπνο στο σχολείο της Νότιας μπαίνουμε στα αυτοκίνητα και φτάνουμε κάτω από το φαράγγι της Μικρής Τζένας. Αν και η ώρα είναι 7 το πρωί ο ήλιος δεν έχει κάνει την εμφάνισή του. Περιμένουμε να ξημερώσει και έπειτα αρχίζουμε να περπατάμε με σκοπό να θαυμάσουμε το υπέροχο φαράγγι. Τα λόγια είναι πολύ φτωχά για να μπορέσω να περιγράψω το φαράγγι. Περπατάμε μέσα σ' ένα φαράγγι κατάφυτο με οξιές ενώ δίπλα μας κυλάει το ρυάκι. Οι οξιές είναι αρχικά πράσινες αλλά όσο ανεβαίνουμε παίρνουν το χαρακτηριστικό κιτρινοκόκκινο χρώμα. Παρατηρήσαμε επίσης κάποιες σημύδες , γεγονός που καθιστά τη Τζένα ένα από τα νοτιότερα σημεία εξάπλωσής τους στην Ευρώπη. Το φαράγγι είναι στενό και σε κάποια σημεία βλέπουμε τα απότομα τοιχώματά του να ορθώνονται από πάνω μας. Το μονοπάτι καλογραμμένο και καλοσημαδεμένο, σε μερικά σημεία είναι χτιστό που σημαίνει ότι χρησιμοποιούνταν από πολύ παλιά. Λίγη ώρα μετά την είσοδο βρίσκουμε χτίσματα μισογκρεμισμένα, ίσως κάποιο παλιό εγκαταλειμμένο χωριό, ίσως κτίσματα που να έχουν μείνει από τους Βαλκανικούς πολέμους. Προχωράμε θαυμάζοντας τους καταρράκτες που σχηματίζονται συνέχεια κατά τη διάρκεια της διαδρομής ενώ συνέχεια διασχίζουμε το ποταμάκι (συνολικά 25 φορές).
Μετά από περίπου 2 ώρες εγκαταλείπουμε το φαράγγι και βγαίνουμε σε ένα δασικό δρόμο. Τον ακολουθούμε για λίγο και ξαναμπαίνουμε σε μονοπάτι που σε κάποια σημεία ακολουθεί εγκαταλειμμένο δασικό δρόμο. Περπατάμε μέσα στο δάσος και γύρω μας ξεφυτρώνουν διάφορα μανιτάρια τα οποία ομορφαίνουν ακόμα περισσότερο το τοπίο και κάποια στιγμή βρίσκουμε και μια φοβισμένη σαλαμάνδρα. Μετά από μια επίπονη ανάβαση μέσα σε πανέμορφο δάσος φτάνουμε στη θέση Τυροκομείο σε υψόμετρο 1.700μ. περίπου. Το θέαμα που αντικρίζουμε μας κόβει την ανάσα, δάσος οξιάς μας περιστοιχίζει και τα φύλλα τους έχουν όλα τα πιθανά χρώματα. Από εκεί αρχίζει και η τελικά ανηφόρα μέχρι το διάσελο της Μικρής Τζένας στα 1.825μ.. Μετά από 4:30 ώρες πορείας φτάνουμε στο διάσελο. Εδώ υπάρχουν δύο επιλογές, είτε κατευθυνόμαστε προς τη Μικρή Τζένα (2.067μ.) , είτε στη Μεγάλη Τζένα (2.175μ.). Οι 2 κορυφές απέχουν 1 ώρα από το διάσελο. Οι περισσότεροι αποφασίζουν να ανέβουν στη Μικρή μιας και φαίνεται να έχει και καλύτερη θέα αλλά και πιο ενδιαφέρουσα ανάβαση.
Πράγματι η Μικρή Τζένα είναι ένα υπέροχο μπαλκόνι! Καθώς ανεβαίνουμε στο δεξί μας χέρι βλέπουμε τον κάμπο της Αλμωπίας, το Πίνοβο και ένα υπέροχο δάσος με νησίδες οξιάς να σχηματίζονται από κάτω μας. Στο αριστερό μας χέρι βλέπουμε το φυλάκιο των συνόρων και το χιονοδρομικό Κοzuf της ΠΓΔΜ. Δυστυχώς η ατμόσφαιρα δεν είναι ιδιαίτερα καθαρή και δεν μπορούμε να θαυμάσουμε τη θέα ανεμπόδιστα. Κατεβαίνοντας από την κορυφή μερικοί αποφασίζουν να επισκεφτούν και τη Μεγάλη Τζένα. Η ανάβαση προς τα εκεί είναι λιγότερο ενδιαφέρουσα, μιας και η θέα είναι περιορισμένη. Το ενδιαφέρον μας προκαλούν κάποια ορύγματα (πιθανότατα από τους Βαλκανικούς πολέμους) που βρίσκονται προς τη μεριά της Ελλάδας. Από την κορυφή έχουμε μια καλύτερη θέα προς τα σύνορα και βλέπουμε λίγο πιο μακριά μία πυραμίδα που σηματοδοτεί τα σύνορα.
Από εκεί και πέρα η πορεία μας είναι κατηφορική και ακολουθούμε τον ίδιο δρόμο για να θαυμάσουμε για ακόμη μια φορά το φαράγγι. Μετά από περίπου 3:30 ώρες βρισκόμαστε και πάλι στην είσοδο του φαραγγιού. Μια μέρα γεμάτη εικόνες, εμπειρίες και συναισθήματα έφτασε στο τέλος της. Για όλη τη διαδρομή χρειαστήκαμε περίπου 11 ώρες όχι ιδιαίτερα έντονης πορείας (και οι 2 κορυφές). Ο ΕΟΣ Αριδαίας έχει κάνει πολύ καλή σηματοδότηση και ακολουθώντας τα κίτρινα σημάδια δύσκολα χάνεσαι στο δάσος.