Τα Τζουμέρκα είναι μια από τις πιο άγριες και άγνωστες οροσειρές της Ελλάδας. Το πρόσωπό τους έχει σκαφτεί από τα νερά που κυλούν σχηματίζοντας φαράγγια και χαράδρες. Ένα τέτοιο ρέμα, το Μελισσουργιώτικο, χωρίζει ευδιάκριτα τα Τζουμέρκα από τον ορεινό όγκο της Κακαρδίτσας. Η ψηλότερη κορυφή των Τζουμέρκων είναι το Καταφίδι με υψόμετρο 2.393μ. Οι γνώμες βέβαια διίστανται και για πολλούς τα Τζουμέρκα περιλαμβάνουν και την Κακαρδίτσα κάνοντάς την και την ψηλότερη κορυφή με υψόμετρο 2.429μ. Η ετυμολογία της λέξης Τζουμέρκα είναι διπλή: είτε έχει σλάβικη ρίζα και σημαίνει το φυτό ελλέβορος είτε βλάχικη από τη λέξη τζουμ που σημαίνει κορυφή.
Η Κακαρδίτσα βρίσκεται στα όρια της Ηπείρου με τη Θεσσαλία με την ομώνυμη κορυφή να βρίσκεται σε υψόμετρο 2.429μ. Όπως είπαμε χωρίζεται από τα Τζουμέρκα από το Μελισσουργιώτικο ρέμα ενώ από τον Λάκμο (Περιστέρι) από τα ρέματα Νέκγρη και Μονοδέντρι. Από τα πιο γνωστά χωριά της Κακαρδίτσας είναι το Καλαρρύτες, το Συρράκο και το Ματσούκι.
Σε πολλά έντυπα ορειβατικά και μη τα Τζουμέρκα ταυτίζονται με την Κακαρδίτσα. Η αλήθεια είναι πως και τα δύο ανήκουν στα Αθαμανικά όρη, ονομασία που οφείλεται στο αρχαίο φύλλο των Αθαμάνων που κατοικούσε στην περιοχή και άκμασε τον 3ο και 2ο αιώνα π.Χ..
Τα φαράγγια στον ορεινό όγκο των Τζουμέρκων και της Κακαρδίτσας είναι πολλά και απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς ενώ κάποια από αυτά μένουν ανεξερεύνητα. Σε κάποια από αυτά τα νερά ρέουν όλους τους μήνες ενώ σε άλλα είναι εποχιακά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν είναι η μόλυνση από τους διάφορους ασυνείδητους που τα χρησιμοποιούν ως χωματερές.
Πύλη Παραδείσου
Ίσως το ομορφότερο φαράγγι της περιοχής γνωστό και ως Καρλίμπου στους ντόπιους. Η είσοδός του είναι λίγο πριν τους Καλαρρύτες και η έξοδος στη μονή Κηπίνας. Έχει αρκετό νερό και τους καλοκαιρινούς μήνες. Εντυπωσιάζει με τα διαυγή νερά του, τις πισίνες του, τις κουρτίνες νερού και τα στενά περάσματα. Για περισσότερες φωτογραφίες δείτε εδώ και εδώ.
Φαράγγι Αμπελοχώρι 
Η είσοδος του φαραγγιού βρίσκεται στο χωριό Αμπελοχώρι Ιωαννίνων. Είναι σε υψόμετρο 850 μέτρων και παρουσιάζει γεωλογικό ενδιαφέρον. Η κατάβαση γίνεται σε δύο κλάδους ένα φαράγγι που ξεκινάει από το χωριό το οποίο πέφτει μέσα σε ένα δεύτερο το οποίο έχει έξοδο στον Καλαρρυτικό ποταμό λίγο μετά τη γέφυρα του Γκόγκου. Στο πρώτο μέρος το φαράγγι έχει έντονη κλίση προς το πλάι.Φωτογραφικό υλικό θα βρείτε εδώ.
Φαράγγι Κοροβέσου
Το φαράγγι βρίσκεται κάτω από το χωριό Ελληνικό και αποτελείται από δύο κλάδους οι οποίοι ενώνονται και σχηματίζουν το κεντρικό φαράγγι. Ο ένας κλάδος ο οποίος είναι εξαιρετικά όμορφος ονομάζεται Κλειστό Μελίσσι ενώ μετά την ένωση το φαράγγι είναι γνωστό με το όνομα Κοροβέσου. Θεωρείται ένα εύκολο φαράγγι με 7 τεχνικές καταβάσεις το οποίο εντυπωσιάζει του επισκέπτες με τα στενά περάσματά του, τις νεροκουρτίνες και τους γεωλογικούς σχηματισμούς. Σε πολλά σημεία κλείνει τόσο που το φως δύσκολα περνά μέσα και εξ' ου και το όνομά του Κλειστό Μελίσσι. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Ματσουκιώτικο ρέμα 
Το φαράγγι του Ματσουκίου θα το βρούμε στους πρόποδες της Κακαρδίτσας. Το Ματσουκιώτικο ρέμα ή Σκιά του Δαίμονα σχηματίζεται από την ένωση του Κόκκινου ποταμιού και του καταρράκτη Καμήλι. Το φαράγγι που σχηματίζεται είναι ιδιαίτερα όμορφο με πολλές πηγές και κουρτίνες νερού ενώ ιδιαίτερη εντύπωση κάνει το κομμάτι όπου στενεύει. Περισσότερο υλικό εδώ.
Φαράγγι Κριθάρια
Με εύκολη πρόσβαση λίγο μετά το Ματσούκι τα Κριθάρια μπορούν να καυχηθούν για τα ιδιαίτερα μεγάλα ραπέλ με το μεγαλύτερο να έχει μήκος 75 μέτρα. Τα νερά του δεν είναι πολλά εκτός από την άνοιξη όταν λιώνουν τα χιόνια και καταλήγει στο ρέμα Καρλίμπου. Οι κάθετες πλευρές του δεν δίνουν τη δυνατότητα διαφυγής ενώ κατά διαστήματα προσφέρει πανοραμική θέα στην περιοχή. Περισσότερες φωτογραφίες θα βρείτε εδώ.
Φαράγγι Κόκκινο Ποτάμι 
Δυτικά από το Ματσούκι βρίσκεται το Κόκκινο ποτάμι κάτω από τη λεκάνη απορροής που είναι γνωστή ως Μέγα Πλάι. Τα νερά του είναι πολλά και ορμητικά κάτι που είναι εμφανές σε όλο το φαράγγι. Τα νερά της Κακαρδίτσας, που τροφοδοτούν το ρέμα, έχουν σμιλέψει τον ασβεστόλιθο που κυριαρχεί στην περιοχή προσφέροντας μοναδικής ομορφιάς πλακώδη πετρώματα. Για να το κατέβει κανείς χρειάζονται 10 τεχνικές καταβάσεις. Ενώνεται με τον καταρράκτη Καμίλι και ενώνεται με το Ματσουκιώτικο ρέμα. Περισσότερες φωτογραφίες εδώ.
Φαράγγι Καρλίμπου - Προπύλη
Καρλίμπου στα βλάχικα σημαίνει γκλίτσα και βρίσκεται πάνω από την Πύλη του Παραδείσου. Στο ρέμα θα βρούμε πετρόχτιστη γέφυρα η οποία ουσιαστικά χωρίζει τα δύο κομμάτια του φαραγγιού. Είναι ένα ανοιχτό φαράγγι στο οποίο υπάρχουν πολλές πηγές. Περισσότερες φωτογραφίες εδώ.
Φαράγγι Μακρυχώραφα
Μικρό και ανοιχτό φαράγγι αρκετά κάθετο στη περιοχή του Ματσουκίου το οποίο τροφοδοτεί το Κόκκινο ποτάμι. Περισσότερο υλικό εδώ.
Φαράγγι Κλίφκης ή Μπασδέκη 
Πολύ κοντά στο χωριό Καλέντζι βρίσκεται ένα από τα πιο γνωστά φαράγγια της περιοχής που εντυπωσιάζει με τους καταρράκτες του. Το φαράγγι είναι αρχικά ανοιχτό και στη συνέχεια στενεύει όλο και περισσότερο. Στο τέλος της διαδρομής φτάνουμε στον πανέμορφο καταρράκτη της με ύψος 47 μέτρα και θέα προς τον Άραχθο. Στη βάση του υπάρχει υπόγειο ποτάμι με αρκετό νερό. Ακολουθούν οι καταρράκτης της Κλίφκης λίγο πριν την ένωση με τον Άραχθο. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ.
Φαράγγι Ματσουκίου
Το φαράγγι διέρχεται μέσα από το χωριό Ματσούκι και ενώνεται με το Κόκκινο ποτάμι καταλήγοντας στον εντυπωσιακό καταρράκτη Καμίλι. Τα νερά του προέρχονται από 4-5 πηγές με μεγάλη και μόνιμη παροχή. Το φαράγγι δημιουργείται στο ύψος του χωριού και έχει εντός τους 8 καταρράκτες. Υλικό από το φαράγγι θα βρείτε εδώ.
Φαράγγι Φορτόσι
Φαράγγι Χουλιαράδες
Φαράγγι Βαπτιστής
Ευχαριστώ πολύ τον Άρη Ζάχαρη για τη βοήθειά του.
