Η επιλογή κραμπόν γίνεται με βάση τη δραστηριότητα που κάνουμε αλλά και με βάση τις μπότες που έχουμε. Τα διάφορα τεχνικά χαρακτηριστικά θα τα βρείτε στο μέρος Ι του αφιερώματός μας στα κραμπόν.
Ταξινόμηση των κραμπόν
Η επιλογή κραμπόν μπορεί να γίνει ακόμα πιο εύκολη μιας και κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με τη χρήση τους και την μπότα στην οποία προσαρμόζονται:
- C1: εύκαμπτο κραμπόν για περπάτημα σε χιόνι και πάγο χωρίς κλίσεις. Ταιριάζει σε όλες τις μπότες.
- C2: ημιάκαμπτο κραμπόν κατάλληλο για περπάτημα σε πάγο και μεικτή αναρρίχηση. Ταιριάζει σε άκαμπτες και ημιάκαμπτες μπότες.
- C3: άκαμπτο κραμπόν για πάγο σε κλίση και δύσκολη μεικτή αναρρίχηση. Μόνο για άκαμπτες μπότες
Στον παρακάτω πίνακα μπορείτε να δείτε αναλυτικά τα χαρακτηριστικά ενός κραμπόν σε σχέση με τη δραστηριότητα.
Πως και πότε φοράμε τα κραμπόν
Η βασική αρχή είναι πως έχουμε τα κραμπόν έτοιμα και προσαρμοσμένα πάνω στη μπότα μας (αυτή που θα βάλουμε στο βουνό, όχι την παλιά μας) από το σπίτι. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως έχουμε κάνει την προετοιμασία μας από το σπίτι. Τα κραμπόν πρέπει να είναι αρκετά "στενά πάνω" στη μπότα μας. Πολλά έχουν βίδες για να αυξήσουμε το πλάτος και όλα έχουν κάποιο σύστημα αύξησης του μήκους. Για να δούμε αν έχουμε προσαρμόσει σωστά τα κραμπόν πρέπει αυτόν να μένει πάνω στη μπότα μας χωρίς τη χρήση των ιμάντων ενώ το κουνάμε. Δυστυχώς η σωστή προσαρμογή των κραμπόν είναι κάτι που πολλοί αμελούν να κάνουν στην ώρα τους και αναγκαστικά το κάνουν κάτω από αντίξοες πολλές φορές συνθήκες (χιόνι, κρύο, χιονοθύελλα, σε εκτεθειμένο σημείο κ.α.) θέτοντας σε κίνδυνο τον εαυτό τους και την ομάδα.
Ένα άλλο ερώτημα που απασχολεί πολλούς είναι πότε πρέπει να φορεθούν τα κραμπόν. Σίγουρα πρέπει να τα φορέσουμε πριν πατήσουμε σε παγωμένο χιόνι ενώ δεν είναι άνετα να περπατάμε με κραμπόν σε χιόνι που βουλιάζει. Όλα αυτά είναι θέμα εμπειρίας και σίγουρα είναι προτιμότερο να φορέσουμε τα κραμπόν παρά να μην τα έχουμε φορεμένα.
Για να βάλουμε τα κραμπόν είναι καλό αν μπορούμε να βρούμε ένα άνετο μέρος, όπως μια πέτρα ή ένα ξέχιονο κομμάτι. Βάζουμε τα κραμπόν στο έδαφος και πατάμε πάνω τους με τη μπότα βάζοντας τη μύτη στο μπροστινό πλέγμα και ασφαλίζοντας το πίσω. Στη συνέχεια αφού ρίξουμε όλο μας το βάρος πάνω στο πόδι με το κραμπόν σφίγγουμε τους ιμάντες. Είναι σημαντικό να είμαστε όρθιοι όταν το κάνουμε αυτό γιατί έτσι το κραμπόν "κάθεται καλύτερα". Επίσης είναι καλό να κάνουμε και λίγη προπόνηση στο σπίτι ώστε να αποκτήσουμε ταχύτητα. Τέλος τα κραμπόν έχουν δεξί και αριστερό πόδι οπότε φροντίστε να μην τα βάλετε ανάποδα, να θυμάστε πως η αγκράφα του ιμάντα βρίσκεται πάντα από την έξω μεριά.
Χρήση των κραμπόν
Εφόσον έχουμε πλέον φορέσει τα κραμπόν μας σωστά βλέπουμε πως έχουν αποκτήσει λίγο ύψος ενώ ταυτόχρονα οι μπότες μας έχουν γίνει πιο κοφτερές. Θα πρέπει λοιπόν να προσαρμόσουμε το περπάτημά μας σε αυτές τις συνθήκες εφαρμόζοντας διάφορες τεχνικές ώστε να μη χτυπήσουμε ή να μην σκίσουμε τα ρούχα μας. Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το πόδι μας πρέπει να πατάει ολόκληρο ώστε όλες οι αιχμές να βρίσκονται στο χιόνι για σταθερότητα και ασφάλεια.
Περπάτημα χωρίς κλίσεις
Για να περπατήσουμε σε παγωμένο πεδίο χωρίς κλίσεις θα πρέπει να έχουμε τα πόδια μας ελαφρώς ανοιχτά και να περπατάμε με τις μύτες προς τα έξω, τα γνωστά βήματα της πάπιας. Πρέπει πάντα να έχουμε αίσθηση του που βρίσκονται τα πόδια μας ώστε να μη χτυπήσουμε με τις αιχμές.
Περπάτημα σε πλαγιά
Για να περπατήσουμε σε πλαγιά υπάρχουν τρεις τεχνικές:
- γαλλική: εναλλάσσουμε τα πόδια μας βάζοντας το ένα πάνω από το άλλο προσέχοντας να μπαίνουν στο χιόνι όλες οι αιχμές του κραμπόν. Κάνουμε μικρά βήματα για περισσότερη ασφάλεια και σταθερότητα.
- γερμανική: τοποθετούμε τις μπότες μας με τη μύτη μπροστά και ανεβαίνουμε με αυτόν τον τρόπο κάνοντας μικρά βήματα.
- αμερικάνικη: είναι η ενδιάμεση από τις δύο πάνω. Τοποθετούμε το ένα πόδι στο πλάι ενώ το άλλο με τη μύτη.
Η επιλογή της τεχνικής είναι προσωπική υπόθεση ανάλογα με το τι είναι πιο ξεκούραστο τη δεδομένη στιγμή. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια μιας ανάβασης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και τις τρεις τεχνικές ανάλογα με τις συνθήκες και τις προτιμήσεις μας.
Περπατώντας σε πέτρες και παγωμένο χώμα
Το περπάτημα σε δύσκολο πεδίο όπου υπάρχουν εναλλαγές - πέτρες, παγωμένο χώμα, χιόνι - με κραμπόν απαιτεί τεχνική μιας και είναι εύκολο να γυρίσουμε τον αστράγαλο. Τοποθετούμε προσεκτικά και με ακρίβεια τα πόδια μας και έχουμε πάντα στο νου μας πως μπορεί να γλιστρήσει λίγο πιο κάτω. Αποφεύγουμε να κλοτσάμε τις πέτρες μιας και κάτι τέτοιο μόνο μειώνει τη διάρκεια ζωής του κραμπόν.
{youtube}https://www.youtube.com/watch?v=FQZYguAwRTo{/youtube}
Κατάβαση
Η τεχνική που θα επιλέξουμε για την κατάβασή μας εξαρτάται από την κλίση, το χιόνι αλλά και το πως νιώθουμε οι ίδιοι:
- με πρόσωπο στην πλαγιά: η πιο κατάλληλη τεχνική για να κατεβούμε πλαγιές με μεγάλη κλίση. Έχουμε τα πόδια μας ανοιχτά και δίνουμε μικρές κλοτσιές, έχοντας το πόδι σε οριζόντια θέση, στο χιόνι μέχρι να σιγουρέψουμε το πάτημά μας. Στη συνέχεια κατεβάζουμε το άλλο πόδι ενώ στο χέρι μας κρατάμε το πιολέ. Το μειονέκτημα της τεχνικής είναι πως δε βλέπουμε που τοποθετούμε το πόδι μας πολλές φορές.
- κοιτώντας το πλάι: ιδανική για κίνηση σε μεσαία κλίση. Κατεβάζουμε τα πόδια το ένα μετά το άλλο έχοντάς τα στο πλάι. Προσέχουμε να πατάνε όλες οι μύτες του κραμπόν μέσα.
- κοιτώντας απέναντι από την πλαγιά: κατάλληλη τεχνική για πλαγιές με μικρή κλίση. Ανοίγουμε τα πόδια μας και λυγίζουμε τα γόνατα ώστε το κέντρο βάρους μας να είναι χαμηλά και αρχίζουμε την κατάβαση. Φανταστείτε πως είστε ο John Wayne και μόλις κατεβήκατε από το άλογο, "αυτή" είναι η θέση που θέλουμε!!!
Συντήρηση
Για να αυξήσουμε τη διάρκεια ζωής των κραμπόν μας αλλά και για να είμαστε σίγουροι ότι θα τα έχουμε για χρόνια αλλά και ότι δεν θα μας εγκαταλείψουν την πιο ακατάλληλη στιγμή υπάρχουν μερικές μικρές χρήσιμες συμβουλές:
- πριν από κάθε χρήση ελέγχουμε τους ιμάντες και τις πόρπες αντικαθιστώντας τυχόν φθορές
- περνάμε με σπρέι σιλικόνης ή βαζελίνη τους ιμάντες για να μην παγώνουν και να μην σκουριάζουν τα μεταλλικά μέρη
- ελέγχουμε τις βίδες και τα πριτσίνια σφίγγοντας όπου είναι απαραίτητο
- κοιτάζουμε αν το μπροστινό και πίσω πλέγμα ταιριάζει στη μπότα μας και προσαρμόζουμε
- ακονίζουμε τις αιχμές όταν χρειάζεται με λίμα
- τα αποθηκεύουμε πάντα στεγνά
- η αποθήκευση μπορεί να γίνει σε ειδικές θήκες
Η κίνηση με κραμπόν στο χειμερινό βουνό αλλά και η χρήση του πιολέ απαιτεί εξάσκηση ώστε να μη γίνονται λάθη. Προετοιμαστείτε κατάλληλα για να απολαύσετε στο έπακρο τις εικόνες και τις συγκινήσεις που έχει να σας προσφέρει το χειμερινό βουνό.
Πηγές:
https://www.ukclimbing.com/articles/skills/essential_winter_skills_walking_in_crampons-7019
https://www.timeoutdoors.com/expert-advice/walking/winter/how-to-use-crampons
